Strategii ale discursului critic despre postumanism: concepte, direcții, metaistorii
Emanuel LUPAȘCU
Descriere autor:
Babeș-Bolyai University of Cluj-Napoca, Faculty of Letters
E-mail:
E-mail personal autor:
emanuel.lupascu@ubbcluj.ro
2
Rubrica:
Studii literare
Abstract: This study delves into the intersection of post-2000 Romanian criticism and historiography with global theoretical discourses, emphasizing the application of posthumanism in metaliterary contexts. It employs theories of Hayden White, Andrei Terian, and Cary Wolfe to navigate the narrative aspects of the critical imagination, examining how posthumanism is manifested in recent discourse in terms of its historical, ideological, and methodological dimensions. The research includes a diverse range of sources, such as the anthology Posthumanism, literary historical chapters by Mihai Iovănel, academic articles by Bogdan Vișan and Andrada Strugaru, and monographs by Radu Vancu. This exploration reveals that these sources mostly align with contextualist arguments, tracing a literary and metaliterary historical trajectory structured by liberalism, as well as by elements of radicalism and conservatism. The articles, essays, book chapters, and monographs cited here often approach these ideas with an empathetic stance towards theoretical adaptation. By utilizing Cary Wolfe’s analytical framework, the study identifies a dominant trend of humanist posthumanism and posthumanist humanism influencing critical perspectives. However, it also highlights a lack of studies that fully acquire posthuman(ist) epistemologies and protocols as they are manifested in Western academia and activist fields.
Keywords: Posthumanism, Romanian Literary Criticism, Historiography, Critical Imaginary, Metahistory, Ideological Analysis.
Baghiu, Ștefan, Ovio Olaru, and Andrei Terian, eds. Beyond the Iron Curtain: Revisiting the Literary System of Communist Romania. Berlin: Peter Lang, 2021.
Bâlici, Mihnea. “Postumanismul românesc” [Romanian Posthumanism]. Vatra, no. 5 (2019): 31-33.
Barnett, Scot. “Perspectives on Cultural and Posthumanist Rhetorics.” Rhetoric Review 38, no. 4 (2019): 375-401.
Bocai, Iulian. Eseuri [Essays]. București: Tracus Arte, 2023.
Braidotti, Rosi. Postumanul [The Posthuman]. Translated by Ovidiu Anemțoaicei. Bucharest: Hecate, 2016.
Butterfield, Elizabeth, Sartre and Posthumanist Humanism. Frankfurt am Main: Peter Lang, 2012.
Cărtărescu, Mircea. Postmodernismul românesc [Romanian Postmodernism]. Bucharest: Humanitas, 2010.
Cernat, Paul. “Postmodernismul radical” [Radical Postmodernism]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 189-192. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Ciorogar, Alex, ed. Postumanismul [Posthumanism]. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Cistelecan, Alex. “Idealismul mecanicist” [Mechanistic idealism]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 205-208. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Clinci, Daniel. “Crossing Paths: The Case for an Eco-Critical Posthumanism.” Metacritic Journal for Comparative Studies and Theory 9, no. 2 (2023): 120-135.
Codoban, Aurel. “Omul în postumanism” [The human in posthumanism]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 97-101. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Diamant, Cristina. “Ce sperăm că va fi postumanul?” [What do we hope the posthuman will be?]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 49-53. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Ferrando, Francesca. Philosophical Posthumanism. Preface by Rosi Braidotti. London: Bloomsbury Academic, 2019.
Fotache, Oana, Magda Răduță, and Adrian Tudurachi. Dus-întors. Rute ale teoriei literare în postmodernitate [Routes of Literary Theory in Postmodernity]. Bucharest: Humanitas, 2016.
Giraud, Eva. “The ‘Posthumanits’. Cary Wolfe and Donna Harraway.” In The Routledge Handbook of Vegan Studies, edited by Laura Wright, 50-61. London: Routledge, 2021.
Iovănel, Mihai. Istoria literaturii române contemporane: 1990-2020 [History of contemporary Romanian literature: 1990-2020]. Iași: Polirom, 2021.
Jameson, Fredric. The Ideologies of Theory. London & New York: Verso, 2008.
Lukács, Georg. “Ideology of Modernism.” In The Critical Tradition: Classic Texts and Contemporary Trends, edited by David H. Richter, 1218-1232. New York: Bedford/St. Martin’s, 2007.
Lupașcu, Emanuel. “Metamodernismul în teorie și în practică. Pentru o conceptualizare a modernității singulare în câmpul literar românesc” [Metamodernism in Theory and Praxis: Towards a Conceptualization of Singular Modenity in the Romanian Literary Field]. Transilvania, no. 5-6 (2023): 24-34.
Lupașcu, Emanuel. “Postumanismul și poezia română contemporană” [Posthumanism And Contemporary Romanian Poetry]. Transilvania, no. 6-7 (2022): 44-57.
Lupașcu, Emanuel. “Postumanul ca world literature. Cazul SF-ului românesc interbelic” [The Posthuman as World Literature: The Case of Interwar Romanian Science Fiction]. Transilvania, no. 11-12 (2022): 35-44.
Malomfălean, Laurențiu. “Post-ism”. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 86-88.
Mihalache, Vasile. “Împotriva suprematismului estetic. O perspectivă postumanistă” [Against aesthetic suprematism. A posthumanist perspective]. In Post/h/um. Jurnal de studii (post)umaniste; https://posthum.ro/blog/vasile-mihalache-impotriva-suprematismului-estetic/.
Moraru, Christian. “Literary Historiography as Event: Mihai Iovănel’s History of Contemporary Romanian Literature: 1990-2020.” Transilvania, no. 7-8 (2021): 1-13.
Nealon, Jeffrey T. Post-postmodernism, or, The cultural logic of just-in-time capitalism. Standford: Standford University Press, 2012.
Pavel, Laura. “Critica lui «post» – cum am devenit «filo-umani»” [Criticism of ‘post’ – how we became ‘philo-human’]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 129-133. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Perța, Cosmin. “Iluzia autonomiei esteticului” [The illusion of Aesthetic Autonomy]. literomania, January 15, 2022. https://www.litero-mania.com/iluzia-autonomiei-esteticului/.
Petroșel, Daniela. “O post/stare a umanismului” [A post/estate of humanism]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 54-59. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Pop, Doru. “Înainte de postumanism, ar trebui să descoperim umanismul” [Before posthumanism, we should discover humanism]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 60-66. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Rockhill, Gabriel. “The CIA & the Frankfurt School’s Anti-Communism.” Los Angeles Review of Books, June 27, 2022. https://thephilosophicalsalon.com/the-cia-the-frankfurt-schools-anti-communism/.
Stan, Adriana. “Arheologii ale prezentului în Istoria literaturii române contemporane: 1990-2020” [Archaeologies of the Present in The History of Contemporary Romanian Literature: 1990-2020]. Transilvania, no. 7-8 (2021): 61-66.
Stan, Adriana. “Autenticitate și ideologii în literatura douămiistă” [Authenticity and Ideologies in the Literature of the 2000s]. Transilvania, no. 8 (2020): 1-6.
Strugaru, Andrada. “Reprezentări ale animalelor și dislocarea antropocentrismului în poezia română postdouămiistă” [Representations of Animals and the Dislocation of Anthropocentrism in Romanian Poetry of the 2000s]. Transilvania, no. 5-6 (2023): 1-11.
Terian, Andrei. “Representing Romanian Communism: Evolutionary Models and Metanarrative Scenarios.” In Beyond the Iron Curtain. Revisiting the Literary System of Communist Romania, edited by Ștefan Baghiu, Ovio Olaru, and Andrei Terian, 23-42. Berlin: Peter Lang, 2021.
Terian, Andrei. Citica de export: teorii, contexte, ideologii [Export Criticism: Theories, Contexts, Ideologies]. Bucharest: Editura Muzeului Literaturii Române, 2013.
Terian, Andrei. Teorii, metode și strategii de lectură în critica și istoriografia literară românească de la T. Maiorescu la E. Lovinescu: o abordare comparatistă [Theories, Methods, and Strategies of Reading in Romanian Literary Criticism and Historiography from T. Maiorescu to E. Lovinescu: a comparative approach]. Bucharest: Editura Muzeului Național al Literaturii Române, 2013.
Vancu, Radu. “Postumanul. Mic manual de întrebuințare” [Posthuman. A short user manual]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 67-75. Bucharest: Tracus Arte, 2019.
Vancu, Radu. Elegie pentru uman: o critică a modernității poetice de la Pound la Cărtărescu [Elegy for the Human: a critique of poetic modernity from Pound to Cărtărescu]. Bucharest: Humanitas, 2016.
Vișan, Bogdan. “Este postumanismul un metamodernism? Convergențe și divergențe în poezia română contemporană” [Is Posthumanism Metamodernism? Convergences and Divergences in Contemporary Romanian Poetry]. Transilvania, no. 5-6 (2023): 42-52.
Wallace, Jeff. “Literature and Posthumanism.” Literature Compass, no. 7-8 (2010): 692–701.
White, Hayden. Metahistory: The Historical Imagination in Nineteenth-Century Europe. Baltimore & London: The Johns Hopkins University Press, 1973.
Wolfe, Cary. What is Posthumanism? London: University of Minnesota Press, 2010.
Zeltil, Yigru. “Postumaniștii” [The posthumanists]. In Postumanismul, edited by Alex Ciorogar, 139-146. Bucharest: Tracus Arte, 2019.